سابقه و هدف: گسترش اعتیاد در میان اقشار مختلف جامعه، منجر به تاسیس درمانگاه های ترک اعتیاد در 28 استان کشور در سال 1378 گردید. با توجه به اهمیت شناخت علل اقدام به ترک اعتیاد و در نتیجه ارتقای عملکرد این درمانگاه ها و افزایش مراجعه به آنها، مطالعه حاضر در سال های 80-1379 با هدف تعیین عوامل مرتبط با اقدام به ترک اعتیاد انجام گرفت.مواد و روش ها: تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی، بر روی کلیه نمونه هایی صورت پذیرفت که به صورت داوطلبانه به کلینیک مراجعه می کردند. عوامل مرتبط در چهار قلمرو خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و فردی بوده و نیز نوع ماده مصرفی، مدت اعتیاد و ... بررسی و ثبت گردید. پرسش نامه به روش اعتبار محتوایی سنجش شد و مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: 32 نفر معتاد بررسی شدند که 59 درصد مرد و در سنین 9.3±37 سال بودند. 37.5 درصد افراد سابقه اعتیاد در خانواده داشتند. سن شروع اعتیاد 20±7.7 سال و مدت اعتیاد 9.9±17 سال بود.  2/3آنها معتاد به تریاک بوده و در 78% موارد، مشوق برای ترک اعتیاد «دیگران» بودند. هزینه اعتیاد ماهیانه آنها، 1/5 درآمد ماهیانه بود و مهم ترین عوامل برای اقدام به ترک اعتیاد، ترس از آبروریزی، از دست دادن شغل و کشیده شدن به کارهای خلاف قانون بود. طول مدت اعتیاد یا طول مدت اقدام به ترک اعتیاد در افراد دارای سابقه اعتیاد در خانواده، به طور معنی داری نسبت به سایرین بیشتر بود.نتیجه گیری و توصیه ها: زمینه های اجتماعی مهمترین عوامل مرتبط با اقدام به ترک اعتیاد هستند. انجام این تحقیق تجربی برای تعیین تاثیر تقویت زمینه های مذکور در ترک اعتیاد پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه ارزیابی رفتار سلامت دهان در زنان با سابقه وابستگی به مواد مخدر بود.روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع مقطعی و جمعیت هدف آن زنان دارای سابقه وابستگی به مواد مخدر مراجعه کننده به مراکز درمان اعتیاد مخصوص زنان زیر نظر سازمان بهزیستی شهرستان تهران بود. نمونه گیری به صورت سرشماری در سه مرکز انجام گردید که شامل تکمیل پرسشنامه به صورت مصاحبه و انجام معاینه بالینی بود. جهت انجام آنالیز آماری داده ها از Chi-Square test و MANOVA استقاده شد.یافته ها: نود و پنج زن در این مطالعه شرکت نمودند. میانگین سنی آن ها زیر 40 سال و میانگین سن شروع مصرف مواد مخدر 22 سالگی بود. 71% آنان بیکار و بیش از دو سوم تحصیلات کمتر از دیپلم داشتند. نزدیک به نیمی از افراد دارای دندان، «خیلی کم یا هیچ وقت» مسواک نمی زدند. اکثر آنان (81.8%) هیچ وقت از نخ دندان استفاده نمی کردند. بیش از نیمی از آنان (51.1%) روزانه سه بار یا بیشتر از تنقلات و یا نوشیدنی های شیرین استفاده می کردند و بیش از سه چهارم آنان هر روز سیگار می کشیدند. آنالیز MANOVAنشان داد که نوع کلینیک مراجعه شده (دولتی یا خصوصی)، سن، مصرف محرک ها، طول مدت اعتیاد، زمان آخرین دیدار با دندانپزشک و دوره مسواک زدن رابطه معنی داری با تغییر فاکتورهای FT، MT و DT دندان های «پوسیده شده»، «از دست رفته» و «پرشده» در افراد مورد مطالعه داشت (P<0.05).نتیجه گیری: زنان با سابقه وابستگی به مواد مخدر در مطالعه حاضر رفتارهای بهداشتی بسیار نامناسبی داشتند که در وضعیت سلامت دهان آن ها نمود پیدا می کرد. با توجه به وضعیت نامناسب سلامت دهان لزوم انجام اقدامات مناسب پیشگیری و درمانی در راستای ارتقاء سلامت دهان آنان ضروری به نظر می رسد.

در ایران، انتقال HIV از طریق تماس جنسی رو به افزایش است. از این رو، موثرترین روش برای پیشگیری از انتقال HIV از این راه، استفاده از کاندوم است. هدف از این مطالعه، تعیین عوامل پیشگویی کننده قصد استفاده از کاندوم در افراد دارای سابقه اعتیاد بود.این پژوهش، یک مطالعه توصیفی- تحلیلی، در خصوص 128 مرد شرکت کننده در گروه های خودیاری استان قم در سال 1391 بود، که با روش گلوله برفی وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفته و مورد تایید قرار گرفت.نتایج آزمون رگرسیون لجستیک نشان داد که دو سازه الگوی باور سلامت، موانع و منافع درک شده قصد رفتاری را پیش بینی می کنند، به ترتیبی که با یک واحد افزایش در موانع درک شده، قصد استفاده از کاندوم 3.919 برابر و با یک واحد افزایش در منافع درک شده، قصد رفتاری 2.582 برابر خواهد شد. مهم ترین مانع درک شده استفاده از کاندوم، کم شدن لذت جنسی و مهم ترین منفعت درک شده، استفاده از کاندوم برای پیشگیری از ابتلا به ایدز، عنوان شد.با توجه به این که وفق نتایج، منافع و موانع درک شده، از عوامل پیشگوئی کننده رفتار استفاده از کاندوم بودند؛ انجام مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی یادشده، به ویژه با تمرکز بر این دو سازه، تاثیرات مطلوب تری را به همراه خواهد داشت.

مقدمه: هپاتیت C یکی از مهمترین معضلات بهداشتی دنیای امروزی را تشکیل می دهد که عوارض وخیمی چون سیروز و سرطان کبد را به دنبال دارد. معتادین تزریقی مهمترین گروه در معرض خطر این بیماری به شمار می روند.روش ها: در یک مطالعه مقطعی، افراد دارای اعتیاد تزریقی مستقر در زندان مرکزی، اردوگاه کاردرمانی اسدآباد و مراکز گذری (Drop in Center یا DIC) استان اصفهان در یک بازه زمانی 5 ماهه به روش سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. به روش مصاحبه، اطلاعات دموگرافیک و عوامل خطر جمع آوری شد و در پرسشنامه استاندارد شده ای وارد گردید. از هر فرد 5 سی سی خون وریدی گرفته و HCV-Ab با روش الیزا اندازه گیری شد.یافته ها: در این مطالعه 1485 فرد دارای اعتیاد تزریقی شامل 1457 مرد و 28 زن با میانگین سنی 7±32 سال شرکت کردند که HCV-Ab در 644 نفر (43.4 درصد) آنها مثبت بود. عدم ازدواج (تجرد)، خال کوبی، استفاده از سرنگ مشترک، سابقه زندان، مراجعات دندان پزشکی و مدت زمان اعتیاد تزریقی عوامل خطر مستقل برای هپاتیت C در افراد تحت مطالعه بود. همچنین، ارتباط جنسی مرد با مرد، تماس جنسی با فرد دچار اعتیاد تزریقی و عدم استفاده از کاندوم با شیوع هپاتیت C ارتباط معنی دار داشت. از بین عوامل خطر موجود، استفاده از سرنگ مشترک و سابقه زندان بالاترین خطر نسبی و خطر قابل انتساب را داشتند. برای مدت زمان اعتیاد، نقطه برش 3 ماه تعیین شد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه علاوه بر شیوع بالای هپاتیت C در جمعیت معتادین تزریقی استان اصفهان، حکایت از نقش عمده استفاده از سرنگ مشترک و سابقه زندان در ابتلا به این بیماری داشت که بایستی مورد توجه ویژه مسوولین و سیاست گذاران بهداشت و درمان کشور قرار گیرد.

زمینه: مطالعات متعددی پیرامون نقش شغل در درمان بهبویافتگان از اعتیاد. و نقش مهارت های شغلی در عدم بازگشت به مصرف مواد انجام شده است. اما مقایسه شغل (درآمد معین) و مهارت های شغلی بهبودیافتگان از اعتیاد با سابقه بازگشت و عدم بازگشت مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه شغل (درآمد معین) و مهارت های شغلی بهبودیافتگان از اعتیاد با سابقه بازگشت و عدم بازگشت انجام گرفت. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بود. تمامی مردان معتادی که در سال 95-1394 به مراکز و کمپ های ترک اعتیاد استان اردبیل مراجعه کرده و پس از طی درمان، بهبود یافته بودند، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دادند. برای انتخاب نمونه، ابتدا تمامی مراکز و کمپ های ترک اعتیاد استان اردبیل لیست شدند، سپس از بین 11 مرکز و 3 کمپ ترک اعتیاد استان اردبیل، تعداد 6 مرکز و 2 کمپ با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه آماری این پژوهش انتخاب شدند. در نهایت با مراجعه به پرونده افراد معتاد این مراکز و کمپ ها، 150 نفر از افرادی که بیش از 6 ماه از ترک شان گذشته و سابقه ی بازگشت نداشتند و 150 نفر از افرادی که سابقه ی بازگشت داشتند، به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شده و بعد از مصاحبه بالینی به پرسشنامه محقق ساخته ویژگی های جمعیت شناختی و زمینه ای و پرسشنامه محقق ساخته مهارت های شغلی پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری خی دو، t و رگرسیون لوجستیک استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بهبودیافتگان از اعتیاد با سابقه عدم بازگشت نسبت به بهبودیافتگان از اعتیاد با سابقه بازگشت، به طور معناداری شغل (درآمد معین) و مهارت های شغلی بیشتری داشتند و ماندگاری درمان بهبودیافتگان از اعتیاد براساس وضعیت شغلی (شاغل یا بیکار بودن) و مهارت های شغلی قابل پیش بینی بود (0/01 >p). نتیجه گیری: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که داشتن شغل (درآمد معین) و مهارت های شغلی از عوامل مرتبط در عدم بازگشت و ماندگاری درمان بهبودیافتگان از اعتیاد می باشد.

هدف: شدت اعتیاد یکی از شاخص های مهم در گونه شناسی، علت شناسی و درمان مصرف کنندگان مواد است. هدف از این پژوهش بررسی نقش عوامل جمعیت شناختی (سن شروع مصرف، سابقه خانودگی)، سابقه آزاردیدگی و عوامل روان شناختی (خلق و خو و طرح واره های هیجانی) در پیش بینی شدت اعتیاد بود. مواد و روشها: با استفاده از یک طرح هم بستگی از 325 نفر از افراد با اختلال مصرف مواد به شیوه دردسترس نمونه گیری شد. از پرسش نامه ویژگی های جمعیت شناختی، پرسش نامه تاریخچه تروما، پرسش نامه خلق و خو و منش و طرح واره های هیجانی برای جمع آوری داده ها استفاده شد. یافته ها: اگر چه شدت اعتیاد افرادی که در سن پایین تری، مصرف را شروع کرده بودند و در خانواده شان، بستگانی مبتلا به اعتیاد داشتند بیش تر از سایر افراد بود، اما این تفاوت ها معنی دار نبود. شدت اعتیاد در افرادی که سابقه آزار دیدگی را در دوره کودکی داشتند به صورت معنی داری بیش تر از سایر افراد بود. تحلیل رگرسیون چند گانه نشان داد مطلق اندیشی درباره هیجان ها، نوجویی و پذیرش در مدل 30٪ از واریانس شدت اعتیاد را پیش بینی کردند. رابطه بین نوجویی (001/0>p، 36/0-=r) و همین طور پذیرش هیجان ها (05/0>p، 21/0-=r) با شدت اعتیاد منفی و رابطه بین مطلق اندیشی درباره هیجان ها و شدت اعتیاد مثبت بود (001/0>p، 34/0=r). نتیجه گیری: سابقه آزاردیدگی در دوره کودکی، شدت اعتیاد را بالا می برد. نوجویی روی افزایش و کاهش شدت اعتیاد اثرگذار است. مطلق اندیشی درباره هیجان ها و نپذیرفتن هیجان ها مکانیسم های آسیب شناختی نزدیکی هستند که در عود نقش دارند و باید یکی از اهداف در درمان افراد با اختلالات مصرف مواد در نظر گرفته شوند.

زمینه و هدف: از آنجا که جرایم خشن دارای پیامدها و آسیب های روحی و جسمی گسترده ای برای افراد جامعه هستند و در سال های اخیر این جرابم رو به ازدیاد بوده اند لذا در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به بررسی عوامل مؤثر بر ارتکاب جرایم خشن در بین زندانیان شهر سیرجان در فاصله سال های 90 تا 95 پرداخته شود. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی – پیمایش می باشد. نمونه این تحقیق کلیه زندانیان مرتکب جرایم خشن، به تعداد 63 نفر در زندان شهر سیرجان است، که در حال تحمل کیفر می باشند. روش به کار رفته در این پژوهش استفاده از مصاحبه و پرسشنامه باز بوده است. از کلیه مرتکبین جرایم خشن، فقط 51 نفر حاضر به مصاحبه شدند. یافته ها: بیشتر مجرمین مرد، دارای تحصیلات پایین، بیکار یا دارای مشاغل با درآمد کم می باشند و در گروه سنی کمتر از 35 سال مرتکب چنین جرایمی شده اند، و عواملی چون اعتیاد، سابقه زندانی شدن، زندگی در مناطق جرم خیز، وضعیت خانوادگی زندانیان با جرایم خشن رابطه معنادار داشت. نتیجه گیری: رفتار انحرافی آموختنی است و در فرآیند ارتباط با دیگران به ویژه در خانواده آموخته می شود. در مجموع می توان گفت عواملی چون سن، جنسیت، تحصیلات، درآمد، شغل، داشتن اعتیاد، داشتن سابقه زندان، و داشتن خانواده ای با تحصیلات کم والدین و مشاغل کم درآمد و والدین معتاد یا والدین مجرم با سابقه زندان در خانواده، بر مجرم بودن فرد تأثیرگذار بوده اند.

زمینه و هدف: مطالعات عمومی اختلالات روانی در کشورهای مختلف جهان نشان می دهد که میزان شیوع این اختلالات به دلایل متعدد در حال افزایش است؛ به گونه ای که در حال حاضر این اختلالات، مسوول حدود یک درصد مرگ ها در سطح جهان، بخصوص در ایران می باشد. با توجه به ویژ گی های اختلالات روانی و حساسیت بیشتر جامعه زنان و محدودیت مطالعات در این زمینه، این مطالعه به منظور تعیین وضعیت سلامت روان زنان 15 سال و بالاتر در جمعیت شهری گرگان و ارتباط آن با برخی عوامل انجام شده است.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی و توصیفی - تحلیلی، تعداد 1088 نفر از زنان 15 سال و بالاتر جمعیت شهری گرگان، بر اساس نمونه گیری تصادفی - خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-28 استفاده شد. آزمون های آماری مورد استفاده، آزمون کای دو و تست دقیق فیشر بوده اند.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان شیوع اختلالات روانپزشکی در مجموع 17.5 درصد بوده که بر اساس نمره برش 6 برای هر یک از اختلالات چهارگانه، اختلال اضطرابی و بی خوابی با 5.5 درصد بیشترین میزان شیوع و افسردگی با 3.1 درصد کمترین میزان شیوع را داشته است. این مطالعه نشان داد که شیوع اختلالات روانپزشکی با سن، وضعیت تاهل و وجود فرد معتاد در خانواده ارتباط معنی داری دارد (p<0.05).نتیجه گیری: اگر چه میزان شیوع مقطعی اختلالات روانپزشکی در جامعه مورد مطالعه در مقایسه با پژوهش های مشابه از شیوع متوسطی برخوردار می باشد، لیکن ضرورت توجه بیشتر به سلامت روان زنان بیش از پیش احساس می شود. نتایج این مطالعه همچنین نیاز به تربیت نیروهای انسانی کارآمد و تامین امکانات و تسهیلات مناسب به منظور ارائه خدمات بهداشت روان به ساکنان شهری و روستایی را با توجه به ساختار اجتماعی و فرهنگی منطقه مورد تاکید قرار می دهد.